Με την παρούσα έκδοση, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία προσδοκά να φωτίσει μία δραματική πτυχή του Εμφυλίου Πολέμου, τον εκπατρισμό χιλιάδων Ελλήνων στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τη Σοβιετική Ένωση, και τη νέα τους ζωή στις ελληνικές κοινότητες τα χρόνια που ακολούθησαν.
Η διοργάνωση της έκθεσης «Καλή πατρίδα…»: ελληνικές κοινότητες πολιτικών προσφύγων στην Ανατολική Ευρώπη, τον Ιούνιο του 2011, και της σχετικής ημερίδας τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους είχαν ως στόχο την ανάδειξη βασικών σταθμών αυτής της πορείας και την κατάθεση των πορισμάτων της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. Το χρονικό της φυγής και της εγκατάστασης στους νέους τόπους, το θεσμικό πλαίσιο και το ζήτημα της ιθαγένειας, η οργάνωση της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης, καθώς και η αποτύπωση των συνθηκών που επικρατούσαν στις σημαντικότερες χώρες υποδοχής, μαζί με τη νοσταλγία για επιστροφή στην πατρίδα, συνιστούν τους βασικούς θεματικούς άξονες του παρόντος τόμου.
Τα επιστημονικά άρθρα που ακολουθούν μπορούν να συμβάλουν στην ερμηνεία του τραύματος του Εμφυλίου και στον επαναπροσδιορισμό των συνεπειών του στην κοινωνία, την πολιτική και τους θεσμούς. Είναι προφανές ότι η παρούσα έκδοση δεν φιλοδοξεί να καλύψει ένα τόσο σύνθετο ζήτημα, αλλά να ανοίξει τον δρόμο προς την απαιτούμενη τεκμηριωμένη έρευνα, η οποία θα μπορέσει να οδηγήσει στην ουσιαστική γνώση πτυχών αυτής της τόσο πυκνής ιστορικής περιόδου. Για τους λόγους αυτούς, το Ίδρυμα της Βουλής αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει θερμά όλους όσοι συνέβαλαν σε αυτή την προσπάθεια. (Παύλος Ζούρλας, Γενικός γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία. Από τον πρόλογο της έκδοσης)