Ο Μιχαήλ Μπακούνιν (1814-1876), ρώσος επαναστάτης και βασικός θεωρητικός και φιλόσοφος του αναρχισμού, είναι ένα από τα πιο αντιφατικά μυαλά -ανάμεσα στα πολλά τέτοια- που γέννησε ο 19ος αιώνας. Θεμελιωτής της ελευθεριακής αντιπολίτευσης στο συγκεντρωτικό μαρξισμό στο πλαίσιο της Α΄ Διεθνούς, θεωρητικός του φεντεραλισμού και της οριζόντιας εργατικής οργάνωσης, ιθύνων νους του κομματιού του εργατικού κινήματος που, ξεπερνώντας τον ευφημισμό του «εργατικού Κράτους», αμφισβήτησε το Κράτος συνολικά, επιφανής και δημόσιος επαναστάτης (ίσως ο πιο ξακουστός της εποχής του), που αγόγγυστα τριγυρνούσε στον κόσμο υποκινώντας κινήματα και συμμετέχοντας σε εξεγέρσεις, ο Μπακούνιν είχε και μία άλλη πλευρά: αυτή του σκοτεινού συνωμότη, που διακήρυττε την ανάγκη μιας κρυφής φωτισμένης δικτατορίας επαγγελματιών επαναστατών, παρουσίαζε οργανωτικά μοντέλα απόλυτης και άκαμπτης ιεραρχίας και συνεργαζόταν με τα πιο αμφιλεγόμενα και αυταρχικά στοιχεία του επαναστατικού κινήματος, προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του. […] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)