Στα πρώτα χρόνια της σαρωτικής κρίσης, που άρχισε το 2009, μπροστά στην πανθομολογούμενη ανικανότητα και διαφθορά των οικονομικών και πολιτικών ελίτ, ο ελληνικός λαός αναζήτησε προς στιγμήν, τη σωτηρία στη λεγόμενη «πνευματική ηγεσία». Και βρέθηκε μπροστά στην «προδοσία των διανοουμένων», την πλήρη εξάντληση των πνευματικών ρευμάτων που σφράγισαν τη μεταπολιτευτική περίοδο. Αυτή η «αποστασία», αυτή η κυριολεκτική «φυγή» από το σώμα και το πεπρωμένο του ελληνισμού, είναι το αντικείμενο του βιβλίου…

…αν η σύνθεση αποτελεί ένα καθολικό, πλανητικό, ζητούμενο, για τους Έλληνες συνιστά μια κυριολεκτικά υπαρξιακή συνθήκη. Ζώντας στα σύνορα των κόσμων, στη συμβολή τριών ηπείρων, προσπαθώντας να γεφυρώσουμε Ανατολή και Δύση, Βορρά και Νότο, διαμορφώσαμε έναν πολιτισμό των συνόρων. Η διαλεκτική αποτελεί όρο της επιβίωσής μας: Όποτε επιτυγχάνουμε την αλληλοπεριχώρηση διάσπαρτων και κάποτε αντιφατικών στοιχείων, τότε έχουμε τη δυνατότητα μιας υψηλής παραγωγής πολιτισμού, ιδεών, πολιτικού αποτελέσματος. Αντίθετα, σε όλες εκείνες τις στιγμές που τα membra disjecta του ελληνισμού δεν κατορθώνουν να συντονιστούν, τότε κυριαρχεί η παρακμή, η ένδεια των ιδεών, ο καημός της ρωμιοσύνης· τότε το ανολοκλήρωτο και το μισερό περνάει στο προσκήνιο.

…Επειδή, η γεωγραφία μας δεν άλλαξε, επειδή η παράδοσή μας εξακολουθεί να παραμένει εν μέρει ενεργή, επειδή συνεχίζουμε να είμαστε το σταυροδρόμι που οδηγεί από την Ανατολή στη Δύση και από το Βορρά στο Νότο, μπορούμε να αποτελέσουμε και πάλι μια μεγάλη γέφυρα πολιτισμών και επομένως ένα χώρο αυτόνομης πνευματικής παραγωγής. Προϋπόθεση είναι να αναλάβουμε την πνευματική μας κληρονομιά στο σύνολό της, από την αρχαιότητα, στη βυζαντινή περίοδο, μέχρι τα νεότερα χρόνια της αντίστασης και της δημιουργίας του νεότερου πολιτισμού μας. Αυτός είναι ο πρώτος όρος. Ο δεύτερος είναι να αντικρίσουμε τον υπόλοιπο κόσμο, τη Δύση και την Ανατολή, τον Βορρά και το Νότο, κατάματα, χωρίς αισθήματα μειονεξίας και υποταγής, αφού ως βάση του εκσυγχρονισμού μας θα έχουμε αναλάβει την παράδοσή μας ως σύνολο.
Το νέο ιστορικό διακύβευμα του ελληνισμού είναι είτε η ολοκλήρωσή του, με μια στροφή προς τα μέσα και προς την ιστορία του, είτε η εξαφάνισή του, ως ιδιαίτερου ιστορικού υποκειμένου. Μέσα από μια τραγική ειρωνεία της ιστορίας, είμαστε υποχρεωμένοι είτε να ολοκληρωθούμε, ξεπερνώντας επιτέλους τον «καημό της ρωμιοσύνης», είτε να εξαφανιστούμε από το ιστορικό προσκήνιο. Η μοναδική διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν ατόφιο οργανισμό.