Αφετηρία είναι η ίδια η Επανάσταση ως γενέθλια πράξη του ελληνικού έθνους-κράτους, καθοριστική για τη φυσιογνωμία και την εξέλιξή του. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι σχέσεις με τους γείτονες και με τη δυτική Ευρώπη, οι οποίες προσδιόρισαν και στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας, καθώς και η ένταξη της Ελλάδας σε ευρωπαϊκές και υπερατλαντικές συμμαχίες και ποικίλους διεθνείς οργανισμούς. Πλέον κρίσιμη υπήρξε η σχέση με την Τουρκία που, παρά τις μακρές ειρηνικές περιόδους, ήταν και παραμένει συγκρουσιακή. Στο εσωτερικό, οι πολιτικές στην οικονομία, την εκπαίδευση, το κράτος πρόνοιας κ.ά., που αναπόφευκτα παρακολουθούν διεθνή δεδομένα, έχουν χαράξει μια πορεία όχι ευθύγραμμη, αλλά πολύπλοκη και κάποτε απρόβλεπτη. Κρίσιμες πτυχές υπήρξαν άλλωστε αφενός το πολιτειακό ζήτημα –η μοναρχία, που καταργήθηκε το 1974– και αφετέρου οι πολιτικοί σχηματισμοί, τα κόμματα και οι παρατάξεις που, μέσα από συγκρούσεις και ανακατατάξεις, αναπαρήγαγαν ένα κατά βάση διπολικό σχήμα. Τέλος, σημαντική είναι η δημογραφική διάσταση: οι άνθρωποι που κατοίκησαν μέσα στην ελληνική επικράτεια, κι ανάμεσά τους οι πλειονότητες και μειονότητες (εσωτερικοί μετανάστες, πρόσφυγες, ξένοι οικονομικοί μετανάστες, εθνοτικές ομάδες) που συνδιαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα, αλλάζοντας ριζικά τη σύνθεση της κοινωνίας εκείνης που εξεγέρθηκε το 1821.

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)