Ενώ τα ιστορικά έργα που διερευνούν την εμφάνιση της δημοκρατίας εστιάζονται κατά κανόνα στην αρχαία Ελλάδα και στην προαναγεννησιακή Ευρώπη, Η παρακμή και η άνοδος της δημοκρατίας υιοθετεί έναν παγκόσμιο ορίζοντα έρευνας και αντλεί στοιχεία από όλες τις εποχές και τις ηπείρους για να δείξει ότι η ιστορία της δημοκρατίας είναι πολύ πιο πλούσια και πολύ πιο σύνθετη: μορφές δημοκρατικής λειτουργίας εντοπίζονται σε πολλούς τόπους, σε πολύ διαφορετικές εποχές, από την προκολομβιανή Αμερική ώς την αρχαία Μεσοποταμία και την προαποικιακή Αφρική.

Ο David Stasavage υποστηρίζει ότι, σε μια πρώιμη φάση, η δημοκρατία, σε ποικίλες μορφές, αποτελούσε το ισχυρότερο υπόδειγμα σε όλο τον κόσμο· το να κατανοήσουμε πώς και γιατί άνθησε, αλλά και γιατί έπεσε σε παρακμή, σε διάφορους τόπους, μας βοηθά να εμβαθύνουμε στην ιστορία των πολιτειακών θεσμών και να δούμε επίσης υπό διαφορετικό πρίσμα πώς λειτουργούν οι σύγχρονες δημοκρατίες αλλά και να προβλέψουμε την εξέλιξή τους.

Εξετάζοντας παραδείγματα που απλώνονται σε χιλιετίες ιστορίας, συνδέει την εμφάνιση της δημοκρατίας με περιοχές όπου τα κράτη ήταν αδύναμα: όπου δεν υπήρχαν ισχυροί κεντρικοί κρατικοί θεσμοί, όπως η γραφειοκρατία, οι κυβερνώντες είχαν ανάγκη τη συναίνεση των υπηκόων τους για να κυβερνήσουν· όπου οι κεντρικοί θεσμοί ήταν ισχυροί, όπως στην Κίνα ή στη Μέση Ανατολή, η συναίνεση ήταν λιγότερο αναγκαία και επικρατούσε το μοντέλο του συγκεντρωτισμού. Ο Stasavage διερευνά επίσης τη μετάβαση από την πρώιμη στη νεότερη και σύγχρονη δημοκρατία δείχοντας ότι προέκυψε ως μια προσπάθεια να συνδυαστεί ο λαϊκός έλεγχος με ένα ισχυρό κράτος σε μεγάλες επικράτειες. Η δημοκρατία ήταν και είναι ένα πείραμα που εξελίχθηκε και εξελίσσεται σε όλο τον κόσμο — και ο μετασχηματισμός της δεν έχει σταματήσει.

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)