Το μεγαλείο στην περίπτωση του Ζαν-Πωλ Σαρτρ είναι που ποτέ του δε μπόρεσε ν’ αποχτήσει νοοτροπία καθηγητή, ποτέ του δεν κλείστηκε στο φιλοσοφικό του εργαστήρι, για να ηδονιστεί στο γοητευτικό νεφέλωμα των ιδεών – η σκέψη για τη σκέψη.
Ήταν -και είναι πάντα- παρών στο κάθε σταυροδρόμι της διεθνικής οδού της Ιστορίας του 20ού αιώνα, κι όχι, σα μερικούς-μερικούς, υστερόβουλος παρατηρητής, που αργότερα θα καταγράψει, κατασταλαγμένα στο έργο του -υποθήκη στην Αθανασία- τα όσα είδε κι άκουσε: ανθρώπους, πράγματα, καταστάσεις, αυτόπτης μάρτυρας της «πραγματικότητας που ξεπερνάει τη φαντασία». […]
Οι Καταστάσεις είναι το παρών του Σαρτρ στα γεγονότα του αιώνα μας […]. Χρονολογικά, αρχίζουν απ’ το Φλεβάρη του 1938, που ο φιλόσοφος καταπιάστηκε με την ανάλυση και την τοποθέτηση ενός βιβλίου του -ελάχιστα τότε γνωστού στην Ευρώπη- μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα Ουίλλιαμ Φώκνερ. Τελειώνουν πάλι με μια κριτική ανάλυση, μιας ταινίας αυτή τη φορά -μοναδική περίπτωση «θεωρητικής» ενασχόλησης του Σαρτρ με τον Κινηματογράφο- της γνωστής και στην Ελλάδα «Παιδικής ηλικίας του Ιβάν», του Ρώσου Ταρκόβσκυ, που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Πρωτοχρονιάς του ’64, γαλλικού περιοδικού.
Ανάμεσα στα δύο αυτά, κατά σύμπτωση αισθητικά, δοκίμια, οι Καταστάσεις περιλαμβάνουν όλες τις «θέσεις» του Σαρτρ απέναντι στα πιο καφτά προβλήματα μιας πυρετιασμένης εικοσιπενταετίας: πόλεμος κι Αντίσταση, λογοτεχνία και πολιτική, διάψευση των ελπίδων των λαών για ένα «καλύτερο μεταπολεμικό κόσμο», θεώρηση της αμερικάνικης κοινωνίας, πέρασμα απ’ τη μια Κίνα στην άλλη, τη σημερινή, αποικιακοί πόλεμοι και «νεο-αποικιοκρατία», πορτραίτα και ιδέες λογοτεχνών, καλλιτέχνες της εποχής μας κι η μαρτυρία τους, γέννηση του «Τρίτου Κόσμου» αποστρατιωτικοποίηση της Κουλτούρας, η ζωή και ο θάνατος του Πατρίς Λουμούμπα, εξελίξεις στο χώρο του Κομμουνισμού, μορφές λαϊκών ηγετών κ.ά., κ.ά. […] (Από την έκδοση)