Ὁ Φραντσέσκο Γκουιτσαρντίνι (1483-1540) ὑπῆρξε ἐξέχων Φλωρεντῖνος ἱστορικὸς καὶ ἔδρασε ὡς διαπρεπὴς πολιτικός, διπλωμάτης καὶ στρατιωτικὸς ἡγέτης. Θεωρεῖται ἕνας ἀπὸ τοὺς κορυφαίους πολιτικοὺς συγγραφεῖς τῆς Ἀναγέννησης καὶ θεμελιωτὴς τῆς σύγχρονης ἱστοριογραφίας.

Μεταξὺ τοῦ πλήθους τῶν χειρογράφων του ποὺ ἔμειναν ἀδημοσίευτα ὅσο ζοῦσε συγκαταλέγονται καὶ οἱ ἐλεύθεροι στοχασμοί του ποὺ ἔγιναν γνωστοὶ ὡς «Ἀναμνήσεις (Συμβουλές) πολιτικὲς καὶ κοινωνικές» (Ricordi politici e civili), τὶς ὁποῖες δημοσιεύουμε μεταφρασμένες στὰ ἑλληνικὰ στὸ ἀνὰ χεῖρας βιβλίο, μὲ τὸν γενικὸ τίτλο «Πολιτικὴ Ἀνθρωπογνωσία».

Σὲ αὐτοὺς τοὺς στοχασμοὺς ὁ Γκουιτσαρντίνι διατυπώνει ἕνα μεγάλο πλῆθος κρίσεων, βασισμένων στὴν προσωπική του πολιτικὴ πεῖρα, προκειμένου νὰ χρησιμεύσουν συμβουλευτικὰ ὡς ὁδηγός, τὸν ὁποῖο, ὡστόσο, ὅπως ὑπογραμμίζει ὁ ἴδιος, θὰ πρέπει νὰ τὸν χρησιμοποιεῖ κανεὶς μὲ τὴν ἀνάλογη σωφροσύνη, δηλαδὴ ὄχι σὰν τυφλοσούρτη, ἀλλὰ ἀνάλογα μὲ τὴν συγκεκριμένη περίσταση καὶ ἐπιστρατεύοντας τὴν προσωπική του κρίση.

Διατρέχοντας κανεὶς αὐτοὺς τοὺς ἐλεύθερους διαλογισμοὺς τοῦ Γκουιτσαρντίνι, εὔκολα μπορεῖ νὰ διαπιστώσει ὁ διαβασμένος ἀναγνώστης τὴν συγγένεια τῶν ἰδεῶν του μὲ πολλὲς ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ διατύπωσε μὲ συστηματικὸ τρόπο ὁ Μακιαβέλι. Ἀμφότεροι, ἄλλωστε, ἐκφράζουν τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς τους. Ἡ ἀξία τῶν ἐν λόγῳ πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν στοχασμῶν τοῦ Γκουιτσαρντίνι ἔγκειται στὸ ὅτι αὐτοὶ βασίζονται στὴν πλούσια πολιτικὴ πεῖρα ποὺ ἀπέκτησε ἀναλαμβάνοντας ἐπὶ δεκαετίες ποικίλα ἀνώτερα ἀξιώματα. Δὲν εἶναι, ἑπομένως, ἀποτέλεσμα ἑνὸς θεωρησιακοῦ στοχασμοῦ, ποὺ διεξάγεται μέσα στὴν ἡσυχία τοῦ σπουδαστηρίου καὶ εἶναι ἀποσπασμένος ἀπὸ τὴν πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ πραγματικότητα, ἀλλὰ εἶναι τὸ ἀπαύγασμα τῆς πείρας μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς ἀπὸ τὴν θητεία της στὸν ἐνεργὸ πολιτικὸ βίο. Καὶ αὐτὸ τὸ γεγονὸς τοὺς καθιστᾶ πολύτιμους.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)