Στο λυκόφως του περασμένου αιώνα, στις 18 Μαρτίου 1871, εγκαθιδρύθηκε η Κομμούνα του Παρισιού. Στις 28 Μαΐου του ίδιου χρόνου η Κομμούνα συντριβόταν και πνιγόταν στο αίμα. Όλο κι όλο είχε ζήσει εβδομήντα μέρες. Κι όμως, έμεινε στην παγκόσμια ιστορία σαν μεγάλος σταθμός της ανθρωπότητας. Όχι μονάχα γιατί αποτελούσε τη μεγάλη, αστραφτερή επίθεση των προλετάριων για την κατάκτηση του ουρανού, μα βασικά γιατί άνοιγε τον δρόμο, έκανε την αρχή, για την ποιοτικά καινούργια εξέλιξη της ανθρωπότητας.

(ΝΙΚΟΣ ΨΥΡΟΥΚΗΣ)

Εκατόν πενήντα χρόνια μετά την Παρισινή Κομμούνα, τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον ανά χείρας τόμο αποτυπώνουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Κομμούνα τόσο από τους συγχρόνους της όσο και από τους κομμουνιστές πριν κατακτήσουν την εξουσία στη Ρωσία, αλλά και μετά, όταν η επανάσταση είχε γίνει πλέον καθεστώς. Η διαφορετική εστίαση κάθε εποχής αντανακλά τις διαφορετικές προτεραιότητες σε ζητήματα όπως αυτό του αποικιοκρατούμενου κόσμου και της στάσης του επαναστατημένου προλεταριάτου απέναντί του. Αυτό που φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα τον Μαρξ, οι Σοβιετικοί ιστορικοί της μεταπολεμικής εποχής, όταν το ζήτημα της αποαποικιοποίησης ήταν επίκαιρο, το επισημαίνουν ως παράγοντα αποτυχίας του κινήματος της Κομμούνας, κάτι που κάνει και ο Νίκος Ψυρούκης, στο δικό του κείμενο, σε μια εποχή που ο πόλεμος του Βιετνάμ έληγε με την ήττα της αμερικανικής υπερδύναμης.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)